Amino axit là gì? Có tác đụng gì đối với cây trồng
Amino axit là nhóm hợp chất hữu cơ sinh học quan trọng có mặt trong nhiều lĩnh vực như: sản xuất thuốc, phân bón, phụ gia thực phẩm,…
Amino axit gồm 4 nguyên tố chính lần lượt là: Cacbon, Nitơ, Oxy, Hydro và các nguyên tố khác bên mạch bên (mạch R). Các nguyên tố này liên kết thành 3 nhóm chính: nhóm chất Amin (-NH2); axit cacboxylic (-COOH); nhóm R (tuỳ vào từng amino axit cụ thể). Trên thực tế, có khoảng hơn 500 amino acid được biết đến và được phân loại theo nhiều cách khác nhau. Mỗi loại đều có tác dụng riêng ảnh hưởng rất lớn đến cây trồng.
Amino axit thường được chiết xuất từ động và thực vật (các loại giàu protein), qua nhiều quá trình như enzym hoá,…
Các loại amino acid phổ biến có trong phân bón
Hiện này đã phát hiện ra hơn 500 loại amino axit khác nhau trong tự nhiên. Song chỉ có 22 loại amino axit tham gia vào cấu trúc nên protein, trong đó có 20 amino axit loại phổ biến được ứng dụng trong các loại phân bón lá amino acid và 2 loại amino axit hiếm.
Các loại amino axit phổ biến thường xuất hiện trong các loại phân bón lá amino như sau: Alanine, Arginine, Aspartic axit, Glutamic acid, Glycine, Hydroxylysine, Hydroxyproline, Histidine, Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Ornithine, Phenylalanine, Proline, Serine, Threonine, Tyrosine, Valine.
Người ta nhận thấy các amino axit còn lại là những amino axit có thể tồn tại độc lập hoặc có thể cấu trúc nên các loại phân tử khác nhau nhưng nó hoàn toàn không tham gia vào cấu trúc nên protein. Các amino axit này được gọi là axit amin phi-protein, chúng có vai trò giúp thực vật trong quá trình sinh trưởng.
Nhu cầu một lượng amino axit cần thiết có thể giúp cho tăng năng suất và chất lượng cho nhiều loại cây trồng. Việc phun các amino axit trên lá là dựa trên nhu cầu chung của cây trồng cũng như nhu cầu ở từng giai đoạn phát triển cụ thể.
Chức năng của một số loại amino axit nổi bật
Lysine : Giúp cải thiện màu sắc hoa quả, Có lợi cho thân cây và các mô liên kết. Chất này được dùng trong điều trị chứng rộp thân rễ cây, và tiêu diệt nhiều loại virus khác. Lysine còn giúp phát triển các cành và thân cây nhờ làm tăng lượng collagen. Khi sử dụng kết hợp với vitamin C Lycine sẽ giúp cây trồng sử dụng ô xy hiệu quả hơn và hạn chế được tình trạng cây bị bệnh hay kém phát triển.
Aspartic axit: Tổng hợp DNA, RNA giúp cải thiện vị sản phẩm, giúp chuyển hóa (tinh bột) thành năng lượng cho cây trồng. Ngoài ra còn giúp tăng cường sức đề kháng và hạn chế lượng độc tố trong cây sau mỗi năm.
Valine: Gia tăng hương vị. Chất này dễ hấp thụ trong cây và được hấp thu trực tiếp vào các bộ phận tế bào của cây.
Leucine: Kích thích nảy mầm, ra lá, cải thiện màu sắc, Được dùng làm năng lượng, và thậm chí giúp giảm khả năng mất cân bằng trong cây. Chất này còn giúp cây trồng tái tạo xanh tốt trẻ hóa cho vườn cây và làm lành vùng da tổn thương cho cây trồng.
Glutamic acid: Kết hợp với Kali giúp kháng khuẩn, cũng là một nguồn năng lượng, chất này quan trọng cho các tế bào sinh trưởng của cây trồng và sự trao đổi chất amino acid.
Glutamine: Giúp cải thiện sự phát triển và sự tập trung. Đây là nguồn năng lượng quan trọng cho các cơ quan như mạch dẫn, thân và tế bào …
Alanine: Cải thiện hương vị, là amino acid chính có ích cho mô liên kết và giúp cải thiện hệ miễn dịch. Giúp cho cây trồng và các mô khác lấy được năng lượng từ các amino acid khác.
Histidine: Tăng hương vị và độ chua, Được dùng trong điều trị cây bị vi rút và khủng hoảng dinh dưỡng, nấm bệnh, ngộ độc vô cơ và các chứng viêm nhiễm khác. Chất này quan trọng trong việc tái tạo các mô và tế bào mới cho cây trồng.
Phenylalanine Tăng khả năng phòng bệnh, kháng khuẩn
Glycine: Tăng vị ngọt, giúp cây khỏe mạnh cả trong thời tiết giá lạnh, giúp tổng hợp các amino acid khác. Chất này có thể giúp làm cân bằng sinh trưởng trong cây trồng.
Serine: Vật chất cơ bản tạo nên vị của sản phẩm, giúp tái tạo năng lượng cho tế bào, giúp ích cho sự phát triển đồng bộ. Cải thiện sự trao đổi chất nhanh và hiệu quả. Giúp tăng khả năng miễn dịch, giúp giảm lượng hóa học tồn dư trong cây trồng.
Arginine: Tăng mùi thơm, cải thiện màu sắc, Giúp ích cho cây tạo hormone tăng trưởng, cải thiện hệ miễn dịch, tạo ra tế bào mới và khỏe mạnh, và là một tiền thân của creatine.
Threonine: Tăng khả năng đỗ quả
Proline: Kích thích nở hoa và tăng hiệu quả thụ phấn , có ích cho mạch dẫn và các mô liên kết, tạo nhiều năng lượng cho thân cành mập hơn và tạo thêm tế bào mới.
Tyrosine: Hiệu quả phòng bệnh và miễn dịch, Giúp tăng sự phát triển mạnh mẽ trong cây và làm kéo dài sự sống cho hạt phấn, giúp tạo hormone tăng trưởng, và là tiền thân của dopamine và epinephrine.
Methionine: Tăng độ đường, kích thích quả chín
Ornithine: Giúp tạo hormone tăng trưởng, hỗ trợ quá trình tái tạo, tăng cường sức miễn dịch và hỗ cây tăng đề kháng sâu bệnh và các loại nấm.
Cystine: Tăng độ đường, kích thích phát triển, giúp cải thiện sức mạnh của các mô liên kết, cải thiện chứng viêm nhiễm. Giúp tạo đề kháng và giúp cải thiện quá trình tự phục hồi cây, tái tạo cho cây trồng già nua và kém phát triển.
Isoleucine: Hình thành diệp lục cho cây
Cysteine: Giúp cây giải độc với một số loại hóa chất, hạn chế tác hại của vô cơ và thuốc BVTV, giúp tạo diệp lục tố.
Cây trồng hấp thu Amino acid như thế nào?
Amino acid được cây trồng hấp thu qua khí khổng của lá. Vì vậy, ta thường thấy các loại phân bón amino acid có mặt trên thị trường thường là phân bón lá Amino
Vai trò của amino acid đối với cây trồng
Đối với cây trồng, Amino axit đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của tế bào và là yếu tố cơ bản không thể thiếu của cơ thể sống.
Amino acid giúp giảm tác hại của sâu bệnh ở cây trồng
Nhờ bao quanh các mạch tạo thành của một số Amino Acid có chứa lưu huỳnh giúp cây trồng kháng sâu bệnh hiệu quả. Ngoài ra nó còn làm giảm tác động của ấu trùng và trứng tuyến trùng so với đối chứng, giảm tình trạng sần hư trái do virus (plum pox virus) gây ra, làm giảm rụng trái ở các cây ăn trái dạng quả …
Tăng khả năng cung cấp nguồn protein
Amino acid giúp cung cấp nguồn protein dễ hấp thu, nhanh chóng, đúng tỷ lệ và đúng thời điểm cây trồng cần nhất. Giúp cây trồng đẩy nhanh phát triển, cũng như khả năng hồi phục nhanh chóng khi bị hư hại.
Tăng khả năng chống chịu với thời tiết bất lợi:
Cây trồng suy yếu nhất khi gặp những điều kiện bất lợi của môi trường như: hạn hán, sương giá, mưa dầm, ngập úng, … những lúc này Amino axit đóng vai trò như chất tăng đề kháng giúp cây chống chịu lại với điều kiện bất lợi. Đồng thời, giúp cây trồng khỏe mạnh, tránh bị hao hụt dinh dưỡng hoặc bị suy kiệt
Giúp cây giải độc:
Một số loại amino acid còn có tác dụng giúp cây giải độc với một số loại hóa chất, hạn chế tác hại của vô cơ và thuốc BVTV, giúp tạo diệp lục tố.